Hôm nay bỗng thiết tha thèm viết, viết để thương, viết để xót, viết để nhớ, viết để quên. Viết để tìm lại mình của quá vãng, viết để tìm thấy mình ở tương lai. Viết để sắp xếp lại tâm tưởng bị cuộc sinh đẩy xô ngang ngổn, viết để trừng mắt nhìn thẳng vào linh hồn mình rệu rão. Hay đơn giản, viết để lại được là mình, thế thôi. Và Hoài niệm, thằng bạn ác ôn của nhiều cuộc bút, lần này đưa tôi về những con hẻm Thái Lan. Nhớ ngoay ngoắt một nẻo đường, một con phố, một hàng cây.

Mười mấy năm xa xứ, bỗng một ngày thấy mình lọt thỏm giữa “Việt Nam”. Nhưng không phải VN bây giờ, mà là VN của muôn năm cũ. Đường khuya. Gió hanh. Nóng thiết tha miền nhiệt đới. Bạt vào mắt. Bạt vào tai. Không gian nhoè ù đi. Và những gì đang diễn ra dường như được ngắm nhìn bằng đôi mắt của ký ức.
Tôi đặt bàn chân mình lên vỉa hè xi măng. Nhắm nghiền mắt lại để nghe tiếng xe tuk tuk. Ngày xưa, trong những con hẻm lớn, những chiếc xe lam cũng đã từng đưa người như thế. Từ tờ mờ sáng cho đến tận tối khuya. Tất tả. Hối hả. Vội vã. Những chuyến xe chật nứt những dáng hình chen chúc bên nhau. Mùi người. Mùi người nồng nàn. Mùi đời. Mùi đời da diết.
Bắt một chuyến “xe lam” ra phố, ánh đèn nê ông sáng trưng lòng đường. Tôi thấy mình lọt thỏm giữa những mãn cầu, chôm chôm, giữa những thanh long, nhãn lồng. Bất chợt, tôi đưa tay lên níu, để rồi chới với giữa hư không. Cái đứa tôi năm nay đã ngoài ba mươi tuổi, và người mà tôi hay cố nài nỉ, quấn lấy, níu kéo, xin đi theo để vòi vĩnh quà chợ, người đã ở bên kia thế giới mất rồi…
Tôi biết mình phải đi, phải thoát ra khỏi đây, kẻo ký ức nuốt chửng tôi mất! Vẫy taxi, tôi lao về Khaosan, khu phố gần như được dành riêng cho du khách nước ngoài với hàng hà sa số những quầy hàng lưu niệm nài kéo. Phố xá nhộn nhịp, đông đúc, cả Tây lẫn Á. Vậy mà vẫn không thể nào giải thoát tôi khỏi cơn bố ráp của dĩ vãng. Bủa vây. Ám ảnh. Tôi tự tha hoá mình bằng một chai bia Leo loại lớn và một bịch côn trùng chiên giòn, được bán ngay giữa lòng đường, trên những chiếc xe đẩy dạo. Cái đứa tôi, một tay xách bia, một tay cầm mồi, cứ thế lang thang. Lang thang. Lang thang. Bước chân nào là Mĩ Tho, Rạch Giá, bước chân nào là Sài Gòn, Biên Hoà. Bước chân nào là Bến Thành, Chợ Lớn, bước chân nào là những chuyến lưu vong. Nghĩ hoài đến việc hầu như mọi cảnh quay về Hòn Ngọc Viễn Đông trong những thước phim hoành tráng hầu như đều được dựng ở Thái Lan. Nhà đạo điễn còn tự hào “Ở đó, có một cái gì rất tiêu biểu, rất đẹp, của một xứ Đông Dương”. Và đời tôi có một đêm tháng Tám như thế, nước mắt hoà vào bia, đậm đà rất ngon, ngon đến nghẹn lòng.
Dân tộc tôi, đất nước tôi, từ cái thuở tôi mới lọt lòng, mẹ đã mong một ngày tôi lớn “được ra nước ngoài”. Dân tộc tôi, đất nước tôi, “đến cái cột điện mà đi được, nó cũng bứng gốc mà đi nước ngoài”. Dân tộc tôi, đất nước tôi, những con người, từ thủa mới được sinh ra, đã lưu vong trên chính quê hương mình.
Hôm nay bỗng thiết tha thèm viết, viết để thương, viết để xót, viết để nhớ, viết để quên.

Nancy Nguyen